Ashwagandha (Witania ospała)
Właściwości
Swoje lecznicze właściwości Ashwagandha zawdzięcza witanolidom – charakterystycznym dla niej związkom, których niezwykle duża aktywność biologiczna oparta jest o strukturę witaferyny A. Oprócz witanolidów, Witania ospała stanowi istotne źródło takich substancji aktywnych jak: fenolokwasy, alkaloidy, związki z grupy fitosteroli, kumaryny oraz inne substancje adaptogenne należące do glikowitanolidów.
Kategorie działania
Działanie antystresowe, relaksujące, ułatwiające zasypianie
Ekstrakt z Ashwagandhy wyraźnie zmniejsza poziom długotrwale podwyższonego hormonu stresu – kortyzolu. Istotnie wpływa na poprawę nastroju, czas zasypiania oraz długość i jakość snu. Działa tonująco na układ nerwowy.
- obniża poziom glikokortykoidów wydzialanych podczas przedłużającej się reakcji stresowej) 21
- zmniejsza poziom biochemicznych parametrów chronicznego stresu – azotu mocznikowego, kwasu mlekowego oraz kortykosteronu we krwi 20
- zmniejsza nadmierne działanie dopaminy pod wpływem stresu – osłabia reaktywność receptorów dopaminergicznych 20
- aktywuje receptory dla GABA (kwasu gamma-aminomasłowego), który jest głównym neuroprzekaźnikiem hamującym 12,13
Funkcje poznawcze i pamięć
Ekstrakt z Witanii ospałej stosowany jest jako element wspomagający terapię choroby Alzheimera oraz jako adaptogen zapobiegający pojawianiu się problemów ze zdolnościami poznawczymi. Ashwagandha istotne zmniejsza zmiany w mózgu wywołane toksycznym amyloidem beta (Aβ) – może zapobiegać jego powstawaniu, ułatwiać jego degradację i zmniejszać stan zapalny w mózgu. Dzięki swojemu korzystnemu działaniu na układ cholinergiczny – zwiększa poziom acetylocholiny, głównego neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za pamięć i zdolności poznawcze (kognitywne).
- wpływa na zmniejszenie powstawania Aβ poprzez wzrost poziomu i aktywności α-sekretazy – enzymu, który przekształca prekursor Aβ – białko APP w nietoksyczną, rozpuszczalną formę 15
- zwiększa poziom enzymu (białko IDE), które odpowiedzialny jest za degradację patologicznej formy Aβ 16
- zwiększa usuwanie Aβ (usprawnia tzw. klirens komórkowy) 16
- istotnie zmniejsza degradację acetylocholiny (hamuje aktywność enzymu rozkładającego ten neuroprzekaźnik – acetylocholinesterazę), dzięki czemu zwiększa się jej ilość w synapsach (strukturach, które występują pomiędzy zakończeniami neuronów, umożliwiających przekazywanie sygnałów w mózgu – zamianę informacji elektrycznej na chemiczną) 3
Ochrona komórek nerwowych (działanie neuroprotekcyjne)
Ashwagandha znana jest ze swojego niezwykle szerokiego działania neuroprotekcyjnego. Ze względu na właściwości zmniejszące toksyczne działanie Aβ – chroni komórki nerwowe przed uszkodzeniami, śmiercią komórkową i stanem zapalnym. Ekstrakt z Witanii podnosi poziom związków usprawniających regenerację i powstawanie nowych neuronów (neurogenezę), niweluje szkodliwe działanie związków uszkadzających komórki nerwowe, zwiększa plastyczność synaptyczną (powstawanie nowych połączeń pomiędzy neuronami, utrwalanie powstałych już sieci neuronalnych), aktywuje mechanizmy adaptacyjne i regeneracyjne organizmu. Ashwagandha działa dobroczynnie na komórki glejowe, które wspierają działanie neuronów i przekazywanie informacji pomiędzy nimi.
- nasila neurogenezę oraz zapobiega toksyczności wywoływanej Aβ 4
- podnosi poziom białka BDNF (ang. Brain Derived Neurotrophic Factor), który usprawnia plastyczność synaptyczną, promuje powstawanie nowych komórek nerwowych i nasila ich regenerację (zwiększa powstawanie struktur odpowiedzialnych za odbiór sygnałów nerwowych – kolców dendrytycznych) 5
- usprawnia regenerację komórek nerwowych (zwiększa poziom białka PSD-95, aktywuję szlak zależny od kinazy Akt). Przyczynia się do odbudowy neurytów 6,4
- korzystnie wpływa na różnicowanie się astrocytów – komórek glejowych, które wspierają funkcjonowanie neuronów 7
- chroni komórki nerwowe przed śmiercią spowodowaną toksycznością neuroprzekaźnika pobudzającego (glutaminianu). Jego nadmiar obserwowany jest w chorobie Alzheimera i prowadzi do degeneracji neuronów 8,9,10
Działanie antyoksydacyjne
Ashwagandha niweluje negatywne skutki stresu oksydacyjnego (braku równowagi pomiędzy wytwarzaniem reaktywnych form tlenu i azotu a ilością związków, które mają zdolność do ich usuwania). Ma to ogromne znaczenie w kontekście układu nerwowego. Mózg, będąc organem zbudowanym w większości z tłuszczy, jest bardzo podatny na uszkodzenia spowodowane utlenianiem lipidów (ich peroksydację). Ponadto, jako narząd o wysokim potencjale wytwarzania energii, jest narażony na szkodliwe działanie reaktywnych form tlenu (osłonki mielinowe, umożliwiające szybsze przekazywanie sygnałów pomiędzy neuronami także zbudowane są z lipidów). Ekstrakt z Ashwagandhy istotnie zwiększa poziom antyoksydantów – związków niwelujących uszkodzenia spowodowane wolnymi rodnikami. Zwiększa całkowitą zdolność antyoksydacyjną organizmu.
- zwiększa stężenie i aktywność enzymów antyoksydacyjnych – dysmutazy ponadtlenkowej, katalazy i peroksydazy glutationowej 1
- podnosi poziom zredukowanej formy glutationu – GSH (jego aktywnej postaci) oraz obniża poziom szkodliwych azotynów 2
- istotnie hamuje utlenianie lipidów pod wpływem negatywnego działania reaktywnych form tlenu – ich peroksydację 2
- hamuje neuronalną syntazę tlenku azotu (nNOS), dzięki czemu zmniejsza toksyczny dla komórek nadmiar tlenku azotu 3
Wpływ na neuroprzekaźniki
Ashwagandha wykazuje działanie zwiększające poziom neuroprzekaźników odpowiedzianych za pamięć, nastrój i motywację. Podnosi także ilość związków hamujących i uspokajających układ nerwowy. Zapobiega nadmiarowi głównego neuroprzekaźnika pobudzającego, chroniąc komórki nerwowe przed jego szkodliwym działaniem i przedłużającą się aktywnością
- hamuje uwalnianie kortykosteronu (zmniejszając poziom kortyzolu w organizmie) i zmniejsza poziom i aktywność enzymu rozkładającego acetylocholinę (acetylocholinesterazę) – umożliwia dłuższe pozostanie acetylocholiny w synapsie 3
- aktywuje receptory GABA – wpływa uspokajająco na układ nerwowy 12,13
- podobnie jak niektóre leki przecwidepresyjne wpływa na wzrost aktywnośći receptorów serotoninowych 5-HT. Swoje działanie przeciwdepresyjne zawarte w Ashwagandzie związki zawdzięczają oddziaływaniom z receptorami α-adrenergicznymi, których pobudzenie związane jest z częścią współczulną autonomicznego układu nerwowego (pobudzeniem organizmu) 14
Wsparcie układu odpornościowego
Ekstrakt z Ashwagandhy wspiera funkcjonowanie układu immunologicznego – zmniejszają stan zapalny organizmu, mogą zwiększać odpowiedź komórkową (pierwszego kontaktu) oraz ilość i funkcjonowanie komórek odpornościowych.
- nasila proces namnażania limfocytów B (wytwarzających przeciwciała) i T (odpowiedzianych za komórkową odpowiedź immunologicznych) oraz zwiększa odpowiedź cytotoksyczną układu odpornościowego – aktywację komórek NK (ang. Natural Killer) 17
- stymuluje aktywność cytokin (białek wpływających na wzrost, namnażanie i pobudzenie komórek biorących udział w odpowiedzi odpornościowej) oraz komórek CD4 i CD8 układu odpornościowego 18
- zmniejsza poziom markera stresu komórkowego i stanu zapalnego – białka C-reatywnego 19
Działanie regulujące gospodarkę węglowodanową i lipidową
Ekstrakt z Ashwagandy reguluje poziom cukru i tłuszczu we krwi. Normalizuje poziom cholesterolu, uwrażliwia tkanki na działanie insuliny (może zmniejszać insulinooporność).
- zmniejsza stężenie glukozy we krwi poprzez zwiększenie jej wychwytu przez komórki 22
- przyczynia się do spadku cholesterolu w surowicy krwi i triglicerydów 22
Działanie synergistyczne
Ashwagandha + Rhodiola
- Działanie neuroprotekcyjne, usprawniające funkcjonowanie mózgu :
- wpływ na poziom BDNF
- usprawnianie plastyczności mózgu i funkcji poznawczych
- wspomaganie powstawania i regeneracji nowych neuronów
- ochrona komórek nerwowych przed uszkodzeniem
- Wpływ na neuroprzekaźniki:
- zwiększanie poziomu serotoniny
- Działanie zmniejszające uszkodzenia występujace w chorobie Alzheimera
- Działanie antystresowe – zmniejszanie uwalniania kortykosteroidów
Brain360 to 30 dniowy pakiet, który dzięki synergii z innymi składnikami w pełni wykorzystuje działanie Ashwagandhy.
ZOBACZ ZESTAWAshwagandha + Cognizin
- Działanie neuroprotekcyjne, usprawniające funkcjonowanie mózgu:
- hamowanie śmierci neuronów
- działanie antyoksydacyjne
- Wpływ na neuroprzekaźniki:
- zwiększanie ilosć dostępnej acetylocholiny, usprawnianie zdolności zapamiętywania, zdolności poznawczych, koncentracji – działa synergistycznie z innymi związkami hamującymi rozkład acetylocholiny przez acetylocholinesterazę
Ashwagandha + Bacopa Monnieri
- Działanie neuroprotekcyjne, usprawniające funkcjonowanie mózgu:
- zwiększenie poziomu czynnika BDNF, stymulowanie powstawania nowych neuronów
- usprawnianie plastyczności mózgu
- zmniejszanie stresu oksydacyjnego, działanie antyoksydacyjne i ochronne wobec neuronów
- zmniejszanie degradacji neuronów występującej w chorobie Alzheimera
- Wpływ na neuroprzekaźniki:
- zwiększanie ilosć dostępnej acetylocholiny, usprawnianie zdolności zapamiętywania, zdolności poznawczych, koncentracji
- zwiększanie poziomu serotoniny
- Działanie antystresowe – zmniejszanie uwalniania kortykosteroidów
- Regulacja gospodarki węglowodanowej
Badania
Doktor nauk biologicznych w dyscyplinie biochemia (ze specjalnością neurochemia) Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Konsultant naukowy, autorka publikacji naukowych, popularno-naukowych, monografii, artykułów o tematyce medycznej i dietetycznej oraz materiałów edukacyjnych. Absolwentka Dietetyki Sportowej na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz studiów podyplomowych Akademii Leona Kozminskiego w Warszawie na kierunku Prowadzenie i Monitorowanie Badan Klininczych.
Absolwent Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, zainteresowany optymalizacją mózgu, biohackingiem i lifehackingiem. Wierzy, że zdrowe ciało i dobre życie zależą od zdrowia mózgu.