L-teanina
Właściwości
Jest związkiem chemicznym z grupy α-aminokwasów niebiałkowych, pochodną kwasu L-glutaminowego. Zaliczana jest do substancji nootropowych – wpływa na aktywność mózgu, gospodarkę neuroprzekaźnikową oraz działa neuroprotekcyjnie. L-teanina rozpuszcza się w wodzie i wykazuje bardzo dobrą wchłanialność z przewodu pokarmowego. Dzięki łatwości w pokonywaniu bariery krew-mózg, silnie oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy.
Działanie przeciwstresowe i antydepresyjne
Jednym z najlepiej poznanych mechanizmów działania l-teaniny jest ten związany z uspokojeniem organizmu i przywróceniem równowagi emocjonalnej. Wpływa na powstawanie neuroprzekaźników hamujących oraz przywspółczulny układ nerwowy.
- obniża częstotliwość rytmu serca, zmniejsza stężenie immunoglobuliny A oraz aktywność α-amylazy w ślinie. Redukcja tych parametrów może być efektem hamowania aktywności części współczulnej autonomicznego układu nerwowego lub też zmniejszenia pobudzenia neuronów w korze mózgu 4
- jest akumulowana w neuronach glutaminergicznych, w których blokuje transport glutaminianu, zmniejszając w ten sposób stopień pobudzenia mózgu 6
- zwiększa stężenie GABA (głównego neuroprzekaźnika o działaniu hamującym) w mózguoraz reguluje poziom serotoniny i dopaminy 7
Działanie neuroprotekcyjne
L-teanina zmniejsza śmierć neuronów wywołaną nadmiarem glutaminianu w mózgu oraz zbyt dużym pobudzeniem komórek nerwowych. Działając jako silny antyoksydant chroni neurony przed wolnymi rodnikami tlenowymi oraz aktywuje białka odpowiedzialne za utrzymanie dobrej kondycji i regenerację komórek nerwowych.
- zapobiega uszkodzeniom nerwów i poprawia funkcje neurologiczne poprzez redukcję skutków udaru mózgu, takich jak niedokrwienie i związane z nią toksyczne działanie glutaminianu 9
- ze względu na podobieństwo strukturalne do cząsteczek glutaminianu, działa jako antagonista jego receptorów, zapobiegając nadmiernemu napływowi jonów wapnia do wnętrza neuronów. Zbyt duży napływ Ca2+ jest toksyczny dla komórki
- aktywuje i zwiększa poziom antyutleniaczy komórkowych – katalazy (CAT) oraz dysmutazy ponadtlenkowej (SOD) 11,12
- zmniejsza hiperfosforylację białka Tau, które w postaci ufosforylowanej jest kluczowym elementem w patogenezie choroby Alzheimera. Białko to wykazuje działanie neurotoksyczne, zwiększa stan zapalny w mózgu oraz działa jako silny czynnik utleniający, zwiększający poziom stresu oksydacyjnego. L- teanina hamuje aktywację kinazy syntazy glikogenu 3β (GSK-3β), która fosforyluje Tau, dzięki czemu przyczynia się do zmniejszenia śmierci neuronów. Prawdopodobny mechanizm dotyczy zakłócenia szlaku sygnałowego kinaz Akt/mTOR, które oddziwaływują na GSK-3β 12
- stymuluje wytwarzanie BDNF w obrębie hipokampa, który jest istotny elementem wpływającym na kondycję neuronów i funkcjonowanie układu nerwowego 5
Poprawa pamięci i zdolności poznawczych
L-teanina poprzez swoje działanie neuroprotekcyjne – wzrost ilości białka BDNF (ang. Brain Derived Neurotrophic Factor) – usprawnia funkcjonowania komórek nerwowych i zapobiega ich uszkodzeniom. Umożliwia prawidłową sygnalizację neuronalną i warunkuje neurogenezę (tworzenie nowych komórek nerwowych).
- stymuluje uwalnianie dopaminyprzez neurony prążkowia, co wpływa na pojawianie się fal mózgowych α oraz na zwiększenie uwagi i poprawę pamięci u osób cierpiących z powodu łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych 14
- sprzyja powstawaniu śladów pamięciowych i prawidłowej pracy hipokampa, który odpowiedzialny jest za pamięc krótkotrwałą 15
Działanie usprawniające układ odpornościowy
Udowodniono, że spożywanie l-teaniny wywiera bardzo korzystny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego – zmniejsza odpowiedź zapalną, aktywując zarazem mechanizmy odpornościowe organizmu.
- w połączeniu z L-cystyną, zwiększa poziom przeciwciał IgG i IgM w osoczu krwi. Doustna suplementacja obu związków przed szczepieniem może zwiększyć odpowiedź immunologiczną w odpowiedzi na podane antygeny wirusa grypy 19
- zmniejsza reakcję zapalną organizmu wystawionego na duży stres wywołany aktywnościa fizyczną. Obniża poziom IL-10 oraz TNF-alfa, zwiększa poziom parametru TAS (Total Antioxidant Status), który określa całkowitą zdolność antyoksydacyjną komórki 20
Działanie synergistyczne
L-teanina + Ashwagandha
- Działanie neuroprotekcyjne, usprawniające funkcjonowanie mózgu:
- wpływ na poziom BDNF
- ochrona neuronów przed uszkodzeniem
- zapobieganie uszkodzeniom nerwów
- Poprawa uwagi i pamięci
- Działanie przeciwdepresyjne
- Działanie przeciwlękowe i relaksacyjne
Badania
Badania
Doktor nauk biologicznych w dyscyplinie biochemia (ze specjalnością neurochemia) Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Konsultant naukowy, autorka publikacji naukowych, popularno-naukowych, monografii, artykułów o tematyce medycznej i dietetycznej oraz materiałów edukacyjnych. Absolwentka Dietetyki Sportowej na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz studiów podyplomowych Akademii Leona Kozminskiego w Warszawie na kierunku Prowadzenie i Monitorowanie Badan Klininczych.
Absolwent Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, zainteresowany optymalizacją mózgu, biohackingiem i lifehackingiem. Wierzy, że zdrowe ciało i dobre życie zależą od zdrowia mózgu.